Wat een leuke job: speurhonden instructeur

  |   leuke job, loopbaan ontwikkel tips, positieve impuls

Weet je waar ik achter ben gekomen? Dat er ontzettende leuke beroepen bestaan waarvan ik helemaal geen weet heb. Bijzondere beroepen vaak, die inspelen op een hele specifieke of nieuwe behoefte. Wat je niet weet, kun je niet meenemen bij het maken van plannen of fantasieën. Daarom deel ik mijn ontdekkingen graag met je – wie weet zetten ze jou op een leuk spoor…

in gesprek met Jennifer de Smalen:

Speurhonden instructeur

bij Speurhondencentrum Putten

(4 dagen per week)

In mijn netwerk stelde ik de vraag: “Wie kent er nog iemand met een heel bijzonder beroep? Zo’n beroep waar je nauwelijks over hoort praten maar die wel meteen tot de verbeelding spreekt?”

 

“Ik!” zei Jolanda, “een oud-collega uit mijn Kindertelefoon-tijd is zoiets leuks gaan doen! Zij is speurhonden-instructeur geworden.” Ha! Ja, precies wat ik bedoel! “Zou ik haar mogen interviewen denk je?”

Adams Photography

 

Die collega was Jennifer de Smalen en zij reageerde meteen enthousiast (en positief). Vooral nadat ik het doel van deze column had toegelicht: mensen prikkelen om buiten de standaard beroepen-hokjes te denken als ze een nieuwe loopbaan overwegen.. Dat hokjes denken had haar ook in de weg gezeten en had er bijna toe geleid dat ze een carrière in de hondenwereld aan de kant had geschoven. Wat zou dat een gemiste kans zijn geweest, weten we nu.

 

Hoe Jennifer speurhonden instructeur is geworden en wat haar rol inhoudt lees je in het interview.

Jennifer vertel, wat doet een speurhonden instructeur?

Ik leer baasjes hoe ze een goed-op-elkaar-ingespeeld speurteam kunnen vormen met hun hond, zodat ze samen een leuke, sportieve activiteit kunnen beoefenen. Het gaat dan om recreatief speuren, speuren als gezamenlijke hobby (en geestelijke uitdaging).

Praktijkspeuren is echt teambuilding met je hond

Bij praktijkspeuren legt een instructeur een reukspoor uit en is het de bedoeling dat het speurteam (hond & baas) zo snel mogelijk de vermiste persoon van wie het reukspoor is, opspoort.

Ik leer de hond doelgericht zijn/haar neus te volgen in het uitwerken van een spoor met menselijke geur.

Het baasje leer ik op de natuurlijke driften van zijn hond te vertrouwen en ik leer hem de non-verbale communicatie van zijn hond te lezen. Als je hond zijn oren opsteekt, heeft dat een bepaalde betekenis. Als hij slingerend gaat lopen terwijl hij normaal gesproken heel recht loopt, dan heeft dat ook een betekenis. Bijvoorbeeld dat hij het spoor kwijt is.

 

Bij iedere hond kunnen die signalen een andere betekenis hebben, dus ik moet eerst zelf een hond goed leren kennen, voordat ik het baasje mee kan nemen in de uitleg van het gedrag. Die informatie kan het baasje dan weer gebruiken om de hond tijdens de speurtocht zelf te lezen en te ondersteunen.

wat een leuke job: speurhonden instructeur
Foto's gemaakt door JW Adams van Adams Photography

Ik doorloop met mijn klanten een bepaald programma waarin ik de verschillende speur-vaardigheden opbouw. Lijnvoering bijvoorbeeld; bij het speuren loop je met een lijn van ± 10 meter. Hoe hanteer je die zo dat je je hond voldoende vrijheid geeft zonder dat hij verstrikt raakt. Daar moet je wel even voor trainen.

 

Het tempo waarin we dat programma doorlopen hangt helemaal af van de capaciteiten van de hond en het baasje. Zeker bij het recreatieve speuren zoals wij dat doen, gaat het ook niet persé om de prestatie. Het gaat er om dat je lekker samen bezig bent en dat de hond zijn oertalent kan inzetten. Het is zo prachtig om te zien hoe blij een hond wordt als ‘ie dat mag doen!

Hoe ben je aan deze baan gekomen?

Als ik het heel simpel stel: ik ben instructeur geworden omdat ik er voor ben gevraagd. Ik had het zelf niet zo maar bedacht. Dat klinkt alsof het me enorm is overkomen maar dat is natuurlijk niet zo.

 

Mijn loopbaan begon met de HBO opleiding Sociaal Pedagogische Hulpverlening. Na het behalen van mijn diploma ging ik werken bij bureau Jeugdzorg en coördineerde ik – samen met Jolanda die mij heeft voorgesteld voor deze column – het vrijwilligersteam van de Kindertelefoon.

 

Na een tijdje heb ik de switch gemaakt naar de sportwereld. Ik genoot enorm van sporten en ben op een sportschool lessen gaan geven. Dat was heel leuk (doe ik ook nog steeds met veel plezier) maar ik wilde er nog wel graag iets anders bij. Wat? Geen idee. Ja, ik was gek op dieren, maar dan zou ik zeker dierenarts moeten worden en die studie zou ik nooit kunnen doen omdat ik geen talent voor scheikunde enzo heb.

Of ik zou kynologisch gedragstherapeut moeten worden, maar dat zou betekenen dat ik een hele dure en pittige opleiding moest doen en dan als zelfstandig ondernemer moest werken. Zou daar dan wel genoeg werk in zijn? Ik zag dat niet zitten. Het idee om te werken met dieren liet ik dus maar varen.

Ik houd van dieren maar wat kan ik daar mee?

Gelukkig kwam er wel een andere leuke afleiding op mijn pad. Mijn vriend en ik besloten een labrador van andere mensen over te nemen, Storm. Ik had altijd al honden gehad en had met deze hond hele sportieve plannen: hardlopen, mee met de fiets, flyballen. Dat plan viel echter in duigen; Storm bleek met ED belast te zijn en had nog allerlei andere klachten opgelopen waardoor hij niets van dat alles wilde doen. Het leek er op alsof Storm een heel passief leven zou krijgen.

 

Totdat ik ergens in 2008 een advertentie voor een gratis proefles praktijkspeuren zag staan. Het leek me super suf om te doen, beetje oubollig, maar iets is beter dan niets dacht ik, dus hebben Storm en ik het geprobeerd. Nou, ik kende hem niet weer! Wat reageerde die hond daar positief op! Hij kon even zijn pijn aan de kant zetten om te doen waar hij heel erg goed in was: z’n neus volgen. We hebben ons meteen opgegeven om lessen te volgen bij het Speurhonden Training Center van Henk en Brenda Bouman.

Ik werd zelf ook al snel helemaal gegrepen door de sport. Het is echt een intensieve activiteit die draait om behendigheid en om samenwerking. Je krijgt er zo’n speciale band met je hond mee! Steeds meer mensen meldden zich bij Henk Bouman voor lessen. Zoveel zelfs dat hij een wachtlijst moest aanleggen en besloot zelf instructeurs op te leiden waar hij klanten naar door zou kunnen verwijzen. Of ik ook interesse had.

 

Ik wist meteen dat ik dit wilde gaan doen. En zo werd 2011 een heel bijzonder jaar voor ons: in februari was het lichaam van Storm zo verzwakt dat we afscheid hebben moeten nemen van hem. En in juli van dat jaar heb ik mijn instructeursdiploma gehaald en heb ik mijn eigen training center opgericht: Speurhondencentrum Putten. Allemaal dankzij Storm. Pffff..

Ik ben blij dat ik mijn hart heb gevolgd

Je zou dus kunnen zeggen dat het me is overkomen dat ik in deze functie terecht ben gekomen, maar ik geloof niet zo in toeval. Door mijn hart te volgen, in dit geval richting Storm, ben ik op paden terecht gekomen waar ik anders niet op was beland.

Had je me 8 jaar daarvoor gevraagd of ik speurinstructeur zou willen worden, dan had ik a) niet half geweten wat het inhield en b) allerlei praktische bezwaren gezien. Dus stel je open voor wat je interesse heeft en duik die wereld in. Je weet niet half welke mogelijkheden er allemaal zijn als je aan de zijlijn staat.

(red. Voor wie het leuk vindt: op haar eigen website vertelt Jennifer nog veel uitgebreider over haar ervaringen met Storm en hoe die aanleiding zijn geweest om met het speuren in contact te komen. Wees gewaarschuwd: ik had een dikke brok in m’n keel en waterige ogen toen ik het  las..)

Wat vind je zo leuk aan deze baan?

Ik heb volgens mij het meest stressvrij beroep wat je maar kunt bedenken. Ik ben 95% van mijn tijd in het bos of op een andere zoekplek buiten. Dat is wel even anders dan de banen die ik ‘op kantoor’ heb gehad.

Ik heb een super werkplek: het bos!

Daarnaast ben ik de hele tijd bezig met blije honden en blije mensen – heerlijk toch?! De honden komen altijd blij naar me toe omdat ze weten dat ze aan het eind van het zoeken wat lekkers van me krijgen. En de baasjes zijn blij, omdat ze echte quality time met hun hond hebben en de hond steeds beter leren begrijpen. En vinden de baasjes het niet meer leuk? Ze betalen per les en kunnen dus op elk moment stoppen. Ofwel: ze kiezen iedere les opnieuw bewust om weer te komen. Zo blijft het leuk.

 

Maar het is niet alleen deze plezier-kant waar ik me zo lekker bij voel; ik merk dat ik echt waardevol werk doe. Net als een mens zit een hond goed in z’n vel als hij mag doen waar hij voor gemaakt is en dat is in zijn geval jagen en speuren. Dat zijn inspannende bezigheden voor een hond, zowel fysiek als mentaal. Als hij een uur lang daar mee bezig mag zijn, leidend mag zijn, dan geeft dat een hond heel veel voldoening.

 

Veel honden vervelen zich, liggen maar wat op de bank of in de bench. Vroeg of laat breekt dat op; ze worden vervelend of juist heel apathisch. Beginnen ze eenmaal met speuren, dan zie je ze socialer en actiever worden. Dat geldt ook voor honden met een beperking als ED of HD of die blind of doof zijn. Die schrijven we vaak qua inspanning af, maar dat hoeft niet. Met enige aanpassing kunnen ook zij prima speuren en hun energie kwijt raken. Ik voel me altijd zo trots als je zo’n positieve verandering bij de hond ziet en hoe mooi het baasje daar op reageert.

wat een leuke job: speurhonden instructeur
Foto's gemaakt door JW Adams van Adams Photography

Als ik toch iets zou moeten noemen wat me druk geeft in dit werk, dan zou het de onzekerheid van het ondernemerschap zijn. Het feit dat je nooit zeker weet hoe je inkomen het komende jaar zal zijn. Dat was een van de angsten die ik had voordat ik in het praktijkspeuren rolde. Ik merkte wel dat hoe enthousiaster ik werd over het werk en hoe meer ervaring ik kreeg, hoe minder groot die angst werd.

 

Ik ben tevreden met mijn inkomen zoals het nu gemiddeld genomen is. Ik werk 4 dagen in mijn eigen bedrijf, waarvan ik 3,5 dag les geef en een halve dag bezig ben met andere zaken zoals de administratie. En het feit dat mijn man een goed en stabiel inkomen heeft geeft ook rust.

Wat heb je nodig om deze functie uit te kunnen oefenen?

Je moet natuurlijk vooral gek op honden zijn. Maar ook op mensen, want je bent minstens zoveel bezig met het begeleiden van de baasjes. Het is immers de bedoeling dat je van hond en baas samen een goed team maakt. Dat jij het baasje leert hoe hij of zij de hond het beste kan dienen; daarmee zet je een baasje in een andere positie dan ‘ie als opvoeder gewend is en daarbij moet je echt even leren schakelen.

Een mooie mix van sociaal en fysiek bezig zijn

Daarnaast moet je sportief ingesteld zijn in de zin dat je van bewegen in de buitenwereld moet houden. Niet bang zijn voor een beetje regen, wind of kou dus.. Want ook die dagen heb je er tussen zitten.

Om een goede instructeur te zijn moet je over een aantal trainerscompetenties beschikken, zoals:

• communicatie: je moet kennis kunnen overdragen en mensen weten te enthousiasmeren

• invoelingsvermogen: je moet hond en baasje kunnen aanvoelen; inschatten wat ze nodig hebben en daarnaar handelen

• samenwerken: jij leert het baasje hoe hij een team vormt met de hond. Een team van gelijkwaardigen. De hond brengt zijn talent net zo goed in als het baasje. Dat betekent dat het baasje een deel van de controle los moet laten. Om het baasje dat te leren, moet jij zelf ook goed in staat zijn samen te werken.

 

Daarnaast moet je ook een aantal ondernemerscompetenties in huis hebben om er voor te zorgen dat je steeds weer nieuwe klanten kan aantrekken.

 

Ik heb de instructeursopleiding in 2011 gedaan bij het STC (Speurhonden Training Center) van Henk en Brenda Bouman. Ik trainde daar al met mijn eigen hond Storm vanaf 2007. Om bij te blijven in de verschillende ontwikkelingen die zich op ons vakgebied afspelen, volg ik nog regelmatig diverse workshops en conferenties. Erg leuk! En wat heel waardevol is, is dat ik samen met nog ± 25 andere door STC opgeleide instructeurs regelmatig bij elkaar ben om bij te scholen.

De opleiding is toegankelijk voor mensen die zelf ruime ervaring hebben opgedaan met speuren en dat je een professionele achtergrond hebt als kynologisch gedragstherapeut of kynologisch instructeur.

Jennifer, bedankt voor je heldere verhaal.

 

En voor jou, beste lezer: ik hoop dat je het leuk vond een inkijkje in dit beroep te krijgen. Ken jij nou ook iemand die een hele bijzonder functie uitoefent? Ik zou het graag van je horen en er over schrijven..

 

Hartelijke groet,

handtekening-Esther

Wil jij ontdekken waar jouw speciale toegevoegde waarde ligt en op welke plek jij het best tot je recht komt? Ik help je er graag mee. Lees bij LoopbaanSWITCH meer over het hoe en wat of stuur me een bericht met je vraag.